Cuộc Tấn Công Mạng Vào Hệ Thống Thông Tin Tín Dụng Quốc Gia (CIC) Việt Nam

Cuộc Tấn Công Mạng Vào Hệ Thống Thông Tin Tín Dụng Quốc Gia (CIC) Việt Nam

Giới thiệu

Vào ngày 10 tháng 9 năm 2025, hệ thống Trung tâm Thông tin Tín Dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) – một đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) – đã trở thành mục tiêu của một cuộc tấn công mạng nghiêm trọng. Sự cố này được xác nhận bởi Cục An toàn thông tin (VNCERT) thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, đánh dấu một trong những vụ rò rỉ dữ liệu lớn nhất trong lịch sử an ninh mạng Việt Nam. Cuộc tấn công không chỉ đe dọa an ninh dữ liệu cá nhân của hàng triệu công dân mà còn mở ra nguy cơ gian lận tài chính và lừa đảo trên diện rộng. Theo các nguồn tin đáng tin cậy, nhóm hacker quốc tế ShinyHunters đã nhận trách nhiệm, với mục tiêu chính là đánh cắp và bán dữ liệu trên dark web.

CIC là cơ quan trung ương chịu trách nhiệm thu thập, lưu trữ và phân tích thông tin tín dụng từ các ngân hàng, tổ chức tài chính, công ty bảo hiểm và các đơn vị cho vay. Hệ thống này lưu giữ dữ liệu của gần như toàn bộ dân số Việt Nam (khoảng 102 triệu người), bao gồm lịch sử tín dụng, thông tin cá nhân và phân tích rủi ro. Sự cố này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn có thể làm lung lay niềm tin vào hệ thống tài chính quốc gia, dẫn đến chi phí cao hơn cho các ngân hàng trong việc nâng cấp an ninh mạng.

Chi Tiết Về Cuộc Tấn Công

Cuộc tấn công được phát hiện vào ngày 10/9/2025, khi VNCERT nhận được báo cáo về dấu hiệu xâm nhập bất hợp pháp vào hệ thống CIC. Kết quả điều tra ban đầu cho thấy đây là hoạt động của tội phạm mạng quốc tế, với phương thức khai thác lỗ hổng "n-day" (lỗ hổng đã biết nhưng chưa được vá) trong phần mềm hết hạn hỗ trợ mà CIC sử dụng. Nhóm hacker ShinyHunters – nổi tiếng với các vụ tấn công vào các tập đoàn lớn như Google, Microsoft và Qantas – đã công khai nhận trách nhiệm trên các diễn đàn dark web như Breachsta và kênh Telegram.

ShinyHunters tuyên bố đã trích xuất hơn 160 triệu hồ sơ từ cơ sở dữ liệu của CIC, với tổng số lượng có thể lên đến hơn 3 tỷ bản ghi lịch sử. Họ không đòi tiền chuộc từ chính phủ Việt Nam mà chọn cách bán dữ liệu với giá khởi điểm 175.000 USD, đồng thời thể hiện sự quan tâm đến việc trao đổi dữ liệu từ các khu vực khác như Mỹ, Canada, Úc, Anh, New Zealand và châu Á. Các mẫu dữ liệu mà họ cung cấp bao gồm các tệp như "CIC_DWH_DIM_KHPN_DB.csv" và "CIC_NORM_CIF_COMPANY_BK20231124.csv", chứng minh tính xác thực của vụ việc thông qua phỏng vấn nạn nhân và phân tích độc lập.

Dữ liệu bị đánh cắp bao gồm:

• Thông tin nhận dạng cá nhân (PII): Tên, số CMND/CCCD, địa chỉ, số điện thoại, email.
• Lịch sử thanh toán tín dụng và phân tích rủi ro.
• Thông tin thẻ tín dụng (một phần được mã hóa).
• ID quân sự, chính phủ, thuế; báo cáo thu nhập, nợ nần, thông tin việc làm và chi tiết ngân hàng.
• Dữ liệu liên quan đến các tổ chức tài chính lớn như VietCredit, MB Bank, Ocean Bank, VPBank, Sacombank, Agribank và Citibank.

Không có dấu hiệu dữ liệu từ ngân hàng nước ngoài hoặc cá nhân ngoài Việt Nam bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, việc rò rỉ này tạo ra một "điểm yếu duy nhất" trong hệ thống tài chính, vì CIC là kho lưu trữ tập trung cho toàn bộ dữ liệu tín dụng quốc gia.

Tác Động Của Vụ Việc

Mặc dù cuộc tấn công không gây gián đoạn hoạt động hoặc thiệt hại trực tiếp cho hệ thống, nhưng hậu quả lâu dài là đáng kể. Theo JPMorgan, các ngân hàng Việt Nam có thể phải đối mặt với chi phí cao hơn để nâng cao an ninh mạng, và có nguy cơ mất dòng tiền gửi do mất lòng tin từ khách hàng. Vụ việc cũng mở đường cho các hoạt động tội phạm như đánh cắp danh tính, gian lận tài chính, lừa đảo qua email (phishing), kỹ thuật xã hội và thậm chí gián điệp doanh nghiệp. Trên dark web, giá trị của dữ liệu này rất cao: Một hồ sơ danh tính đầy đủ (fullz) có thể bán từ 10-100 USD, chi tiết thẻ tín dụng từ 5-120 USD, và ID chính phủ có thể lên đến hàng nghìn USD.

Hơn nữa, sự cố đã dẫn đến sự gia tăng các chiêu trò lừa đảo "ăn theo". Theo Cảnh sát TP.HCM, các kẻ lừa đảo đang sử dụng dữ liệu rò rỉ để giả mạo ngân hàng, CIC hoặc cơ quan nhà nước, liên hệ nạn nhân bằng tên đầy đủ, số ID và chi tiết tài khoản để yêu cầu xác thực danh tính hoặc thanh toán "nợ xấu". Các hình thức lừa đảo phổ biến bao gồm:

• Giả làm người thân hoặc lãnh đạo để yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp.
• Giả mạo công an, viện kiểm sát hoặc tòa án để ép chuyển tiền vào "tài khoản an toàn".
• Gửi tin nhắn/email chứa liên kết độc hại để đánh cắp thêm dữ liệu.
• Quảng cáo dịch vụ "xóa nợ CIC" hoặc "vay nhanh 0%" nhắm vào sinh viên và lao động thu nhập thấp.

Các đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất là sinh viên, công nhân, công chức và người cao tuổi.

Phản Ứng Từ Chính Phủ Và Các Bên Liên Quan

Ngay sau khi phát hiện, NHNN đã yêu cầu CIC phối hợp khẩn trương với các cơ quan chức năng để xử lý. VNCERT, dưới sự chỉ đạo của Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao (A05), đã hợp tác với Viettel, VNPT, NCS và CIC để xác minh, thu thập chứng cứ và triển khai biện pháp kỹ thuật ứng phó. Chính phủ khẳng định hệ thống tín dụng vẫn hoạt động bình thường và không có thiệt hại về tài chính trực tiếp. Các cơ quan đang điều tra quy mô đầy đủ của vụ việc, với sự tham gia của đội ngũ ứng phó khẩn cấp quốc gia.

Chính phủ Việt Nam đã phát đi cảnh báo công khai, khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, không tải hoặc chia sẻ dữ liệu liên quan, và không cung cấp mật khẩu/OTP qua điện thoại hoặc email. Các tổ chức tài chính được yêu cầu rà soát hệ thống và tuân thủ tiêu chuẩn an ninh mạng TCVN 14423:2025. Người dân được khuyên nên xác minh thông tin trực tiếp qua hotline chính thức hoặc đến chi nhánh ngân hàng, đồng thời hướng dẫn người cao tuổi nhận biết cuộc gọi lừa đảo. Chuyên gia an ninh mạng nhấn mạnh rằng không có bằng chứng lộ thông tin thẻ tín dụng dẫn đến mất tiền trực tiếp, nhưng cần theo dõi tài khoản chặt chẽ.

Kết Luận

Vụ tấn công vào CIC là lời cảnh tỉnh nghiêm trọng về lỗ hổng an ninh mạng trong hệ thống tài chính quốc gia, đặc biệt khi Việt Nam đang số hóa nhanh chóng. Sự cố này không chỉ lộ rõ rủi ro từ các nhóm hacker quốc tế mà còn nhấn mạnh nhu cầu đầu tư mạnh mẽ hơn vào công nghệ bảo mật và giáo dục cộng đồng. Trong bối cảnh các vụ tấn công tương tự đang gia tăng toàn cầu, Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế để chống lại tội phạm mạng. Người dân nên chủ động bảo vệ thông tin cá nhân, theo dõi cập nhật từ nguồn chính thức và báo cáo ngay lập tức nếu nghi ngờ lừa đảo. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ và doanh nghiệp, hy vọng vụ việc sẽ được giải quyết triệt để, ngăn chặn các rủi ro tương lai.