Xuất Khẩu Sang Mỹ Và Nhập Khẩu Từ Trung Quốc Của Việt Nam Tháng 8/2025 Giảm Nhẹ

Xuất Khẩu Sang Mỹ Và Nhập Khẩu Từ Trung Quốc Của Việt Nam Tháng 8/2025 Giảm Nhẹ

Giới thiệu

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, với các biện pháp thuế quan mới từ Mỹ nhằm kiểm soát dòng hàng hóa, hoạt động thương mại của Việt Nam đã chứng kiến sự điều chỉnh nhẹ trong tháng 8/2025. Theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, xuất khẩu sang Mỹ và nhập khẩu từ Trung Quốc đều ghi nhận mức giảm nhẹ so với tháng trước, dù vẫn duy trì đà tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong tháng đạt 43,39 tỷ USD, tăng 14,5% so với tháng 8/2024, trong khi nhập khẩu đạt 39,67 tỷ USD, tăng 17,7%. Kết quả này dẫn đến thặng dư thương mại 3,72 tỷ USD, thu hẹp so với mức 4,05 tỷ USD cùng kỳ năm trước. Sự sụt giảm nhẹ này được cho là do ảnh hưởng từ các chính sách thuế quan mới của Mỹ, vốn có hiệu lực từ ngày 7/8/2025, nhằm chống lại việc chuyển tải hàng hóa từ Trung Quốc qua Việt Nam.

Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng kim ngạch, trong khi Trung Quốc là nguồn nhập khẩu chính, cung cấp nguyên liệu và thiết bị cho các ngành sản xuất. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các con số, nguyên nhân và tác động của sự biến động này, dựa trên dữ liệu chính thức và phân tích từ các tổ chức quốc tế.

Chi Tiết Về Xuất Khẩu Sang Mỹ

Trong tháng 8/2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt 13,94 tỷ USD, giảm 2% so với tháng 7/2025 (khi đạt khoảng 14,22 tỷ USD dựa trên tính toán tích lũy). Mặc dù vậy, so với tháng 8/2024, con số này vẫn tăng 18,33%, cho thấy đà tăng trưởng dài hạn vẫn được duy trì. Tích lũy 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu sang Mỹ đạt 99,05 tỷ USD, tăng 26,4% so với cùng kỳ năm 2024.

Các mặt hàng xuất khẩu chính sang Mỹ bao gồm điện thoại thông minh, máy tính, linh kiện điện tử, dệt may, giày dép và đồ nội thất. Ngành điện tử và công nghệ cao tiếp tục là động lực chính, với các tập đoàn như Samsung, Intel và Apple tăng cường sản xuất tại Việt Nam để đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên, sự sụt giảm nhẹ trong tháng 8 phản ánh sự thận trọng của các doanh nghiệp trước các rủi ro mới từ chính sách thương mại Mỹ.

Dữ liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, trong nửa cuối tháng 8, xuất khẩu tổng thể tăng mạnh 16,25% so với nửa đầu tháng, nhưng sự điều chỉnh ở thị trường Mỹ đã kéo tổng thể xuống mức tăng khiêm tốn. Điều này cho thấy các thị trường khác như EU, ASEAN và Hàn Quốc đã bù đắp phần nào, với xuất khẩu sang EU tăng 51,7 tỷ USD, sang Trung Quốc 62 tỷ USD trong 8 tháng.

Chi Tiết Về Nhập Khẩu Từ Trung Quốc

Tương tự, nhập khẩu từ Trung Quốc trong tháng 8/2025 giảm 2% so với tháng 7, ước tính đạt khoảng 16,4 tỷ USD (dựa trên tích lũy 8 tháng đạt 117,93 tỷ USD, trong khi 7 tháng đầu là 101,5 tỷ USD). So với cùng kỳ năm 2024, nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn tăng, góp phần vào mức tăng 27% trong 8 tháng đầu năm, đạt 117,93 tỷ USD.

Các mặt hàng nhập khẩu chính từ Trung Quốc bao gồm nguyên liệu thô, máy móc, thiết bị, linh kiện điện tử và hóa chất, phục vụ cho các ngành sản xuất xuất khẩu. Sự phụ thuộc vào nguồn cung Trung Quốc vẫn cao, chiếm khoảng 30-35% tổng nhập khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, sự sụt giảm nhẹ trong tháng 8 có thể do doanh nghiệp Việt Nam điều chỉnh kho hàng, giảm nhập khẩu tạm thời để đối phó với biến động giá cả và rủi ro chuỗi cung ứng.

Tổng kim ngạch nhập khẩu tháng 8 tăng 0,9% so với tháng trước, nhưng sự giảm từ Trung Quốc đã được bù đắp bởi nhập khẩu từ các nguồn khác như Hàn Quốc và Nhật Bản.

Nguyên Nhân Chính Dẫn Đến Sự Giảm Nhẹ

Sự sụt giảm nhẹ trong tháng 8 chủ yếu xuất phát từ các biện pháp thuế quan mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump. Cụ thể, từ ngày 7/8/2025, Mỹ áp dụng mức thuế 20% đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ, giảm từ mức đe dọa ban đầu 46%. Ngoài ra, hàng hóa chuyển tải từ Trung Quốc qua Việt Nam bị áp thuế lên đến 40%. Chính quyền Mỹ cáo buộc Việt Nam là "cầu nối" cho hàng hóa Trung Quốc né thuế, dẫn đến việc siết chặt kiểm soát.

Các yếu tố khác bao gồm:

• Biến động kinh tế toàn cầu: Nhu cầu tiêu dùng tại Mỹ giảm nhẹ do lạm phát và lãi suất cao, ảnh hưởng đến đơn hàng.
• Điều chỉnh chuỗi cung ứng: Doanh nghiệp Việt Nam giảm nhập khẩu từ Trung Quốc để tránh rủi ro bị Mỹ đánh thuế cao hơn đối với hàng hóa có nguồn gốc Trung Quốc.
• Yếu tố nội tại: Lạm phát tại Việt Nam tăng, khiến Thủ tướng Phạm Minh Chính cảnh báo về áp lực giá cả, dẫn đến kiểm soát chặt chẽ hơn đối với nhập khẩu.

Oxford Economics nhận định rằng các biện pháp thuế quan sẽ làm chậm lại đà tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng cuối năm.

Tác Động Và Triển Vọng

Sự giảm nhẹ này tuy không lớn nhưng có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam, vốn phụ thuộc mạnh vào xuất khẩu (chiếm khoảng 100% GDP). Ngân hàng Thế giới (WB) đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 xuống 6,6% từ 6,8%, do kinh tế xuất khẩu dự kiến chậm lại. Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%, nhưng Thủ tướng Phạm Minh Chính thừa nhận đây là mục tiêu "khó khăn" nhưng cần thiết.

Tích cực hơn, thặng dư thương mại vẫn duy trì, giúp ổn định tỷ giá và dự trữ ngoại hối. Các doanh nghiệp có thể chuyển hướng sang các thị trường khác hoặc tăng cường sản xuất nội địa để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu thuế quan kéo dài, có thể dẫn đến mất việc làm trong các ngành dệt may và điện tử, cũng như tăng chi phí sản xuất.

Để ứng phó, Việt Nam đang tăng cường hợp tác với Mỹ thông qua các thỏa thuận chống gian lận thương mại, đồng thời thúc đẩy đa dạng hóa nguồn cung. Các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp tận dụng các FTA như CPTPP và EVFTA để mở rộng thị trường.

Kết Luận

Tháng 8/2025 đánh dấu sự điều chỉnh nhẹ trong thương mại Việt Nam với Mỹ và Trung Quốc, chủ yếu do tác động từ thuế quan Mỹ. Dù vậy, bức tranh tổng thể vẫn tích cực với tăng trưởng hai con số so với năm trước. Để duy trì đà phục hồi, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, đầu tư vào công nghệ cao và giảm rủi ro địa chính trị. Các doanh nghiệp và chính phủ nên theo dõi sát sao diễn biến để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững trong bối cảnh toàn cầu đầy thách thức.